» Kapliczki | Kapliczka Szczęśliwego Powrotu (Kibakowa)

Kapliczka Szczęśliwego Powrotu (Kibakowa kapliczka) w Polankach

Jedną z najbardziej znanych i chyba najlepiej rozpoznawalnych bieszczadzkich kapliczek, jest stojąca nad wysokim, opadającym do Solinki stromym urwiskiem Kibakowa kapliczka, bardziej obecnie znana pod nazwą kapliczka Szczęśliwego Powrotu.

Kibakowa kapliczka wiosną
foto: P. Szechyński

Kibakowa kapliczka zlokalizowana jest na terenie opustoszałej obecnie wsi Polanki, pomiędzy miejscowościami Buk i Terka. Obecnie tuż obok kapliczki przebiega nowa droga, stąd też nie sposób jej nie zauważyć. Przy kapliczce prawie non stop palą się znicze. Nieopodal niewielkie miejsce nad urwiskiem, gdzie zmotoryzowani mogą zostawić samochód, gdyż szosa przylega niemal do samej kapliczki.

Co do powstania kapliczki, daty budowy, intencji w jakiej została wzniesiona, krąży wiele wersji z pośród których wybijają się dwie najbardziej charakterystyczne.

Kibakowa kapliczka latem
foto: P. Szechyński

Pierwsza z nich mówi o wybudowaniu w tym miejscu kapliczki przez dziedzica Michała Krajewskiego, co miało mieć miejsce w roku 1896. Krajewscy byli właścicielami tych ziem od XVI wieku (Polanki, Terka, Buk). Ów Michał Krajewski wybrał się kiedyś do Cisnej w interesach. Natomiast woźnica odwiedził rodzinę i nieco sobie przy tej okazji wypił. Gdy zbierali się w drogę powrotną już się ściemniało. W pewnym momencie, akurat przy wspomnianym urwisku, z nieznanego powodu spłoszyły się konie ciągnące bryczkę i pociągnęły ją w przepaść. Bryczka spadając rozbiła się w drobny mak, konie zginęły. Więcej szczęścia mieli obaj panowie. Jakub - woźnica - zatrzymał się na krzaku w połowie urwiska, natomiast Michał chwycił się drzewa na samym początku, toteż można by rzec że wcale nie spadł. Gdy już wyszli z powrotem na drogę, cali i zdrowi, Michał Krajewski natychmiast złożył obietnicę, iż w intencji cudownego ocalenia postawi w tym miejscu kapliczkę - co też wkrótce uczynił.

Kibakowa kapliczka jesienią
foto: P. Szechyński

Drugi z przekazów mówi o woźnicy Kibaku a samo zdarzenie przenosi 48 lat wstecz. Kibak pewnego dnia roku 1848 jechał wozem zaprzężonym w woły z Jaworca do Polanek. W okolicy urwiska nad Solinką droga zwężała się bardzo mocno a w momencie, kiedy pokonywał ten wąski przesmyk z przeciwka maszerowały akurat oddziały wojsk rosyjskich, wysłane przez cara do tłumienia powstania na Węgrzech. Żołnierzom nie chciało się czekać, aż Kibak wymanewruje swoimi ociężałymi wołami, lecz przesuneli wóz na skraj urwiska, myśląc że w ten sposób go ominą. Spowodowali jednak że cały zaprzęg runął w dół. Woły wraz z wozem roztrzaskały się o kamienne progi rzeki, zaś Kibak cudem przeżył ten upadek. Sam podobno wystawił w tym miejscu kapliczkę, która miała zaświadczać o cudzie, jaki go spotkał. Stąd też nazwa Kibakowa kapliczka a jej pochodzenie udało się wyjaśnić W. Krukarowi, który dotarł do dawnych mieszkańców tej wyludnionej obecnie wsi.

Kibakowa kapliczka zimą, kapliczka Szczęśliwego Powrotu
foto: P. Szechyński

Dziś kapliczka stoi samotnie nad urwiskiem. Palą się znicze, turyści od czasu do czasu zostawiają monety na szczęście. Wewnątrz wiersz Wiesławy Kwinto-Koczan pt. "Kapliczka Szczęśliwego Powrotu". Tuż obok kapliczki zbiega w dół leśna ścieżka. Można nią obejsć serpentyny oraz nacieszyć oczy widokiem Solinki, a widok stąd jest imponujący, podobnie jak wiszące nad przepaścią, powykręcane wiatrem drzewa. Poniżej pozostałości podmurówki lub muru (prawdopodobnie). Ich pochodzenie nie zostało ostatecznie udokumentowane - jedna z wersji mówi o mieszczącym się tu dawniej okopisku (miejsce, gdzie grzebano padłe zwierzęta).

Niechlubnym faktem jest to, iż część osób zrobiła na tyłach kapliczki wysypisko śmieci. Wypalone znicze lądują prosto za kapliczką, spadając aż do rzeki. Niemało tu także, pozostawionych przez miejscowych worków ze śmieciami, starych sprzętów, szmat, itp.

P. Szechyński

literatura:

1. A. Potocki, "Księga legend i opowieści bieszczadzkich", Olszanica 2001.
2. E. Marszałek, "Leśne ślady wiary", Ruthenus 2008.

Kapliczka Szczęśliwego Powrotu, późny wieczór
foto: P. Szechyński

Pozostałości poniżej kapliczki
foto: P. Szechyński

Solinka za kapliczką
foto: P. Szechyński

Drzewo na urwiskiem, w tle Solinka
foto: P. Szechyński