Kapliczki w Bieszczadach. Cudowne źródełka

Jednym z bardzo charakterystycznych elementów dawnej, ale także dzisiejszej architektury sakralnej Bieszczadów są kapliczki i krzyże przydrożne. Mniej lub bardziej okazałe, z bogatą historią, lub takie, o których wiemy dziś niewiele - jednak wszystkie stanowią nieodłączny element bieszczadzkiego krajobrazu a przy wielu a nich znajdują się źródełka uchodzące za cudowne, pomocne w leczeniu różnorakich chorób. Poniżej historie wielu z nich - zarówno szczegółowe, jak i krótkie wzmianki o tych, które na pewno warto zobaczyć.

Kapliczka Królowej Nieba w Baligrodzie. Baligród. Jak podaje tabliczka umieszczona obok, kapliczka ta powstała w roku 1918 z fundacji rodziny Głogowskich z Baligrodu. W 1914 roku syn tejże rodziny poszedł na wojnę, podczas której zginął. Był on podobno bardzo dobrym człowiekiem, którego rodzina mocno kochała i w ramach upamiętnienia smierci żołnierza ufundowała kaliczkę.

Kapliczka w Balnicy - "Kowalowa". Balnica. Dokładna data budowy murowanej kapliczki w Balnicy nie jest znana. Po roku 1945 Balnica została całkowicie wysiedlona a domy zniszczone. Wiadomo, że istniała już w II połowie XIX wieku. Usytuowana została obok źródełka uchodzącego za cudowne. Niegdyś odprawiano tu nabożeństwa greckokatolickie a latem święcono wodę. Dojście do kaplicy jest obecnie oznakowane - znajduje się ona ok. 100m od drogi.

Kapliczka pańszczyźniana w Bóbrce. Bóbrka. Kapliczka ta związana jest z rokiem 1848, kiedy to powstała a więc rokiem, w którym na terenie Galicji zniesiono pańszczyznę. Dokonał tego ówczesny gubernator Galicji Franciszek Stadion (Franz Stadion, hrabia Warthausen), jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem zniesienia pańszczyzny w Galicji przez austriacki rząd.

Kapliczka MB w Czarnej Dolnej. Czarna Dolna. Czarna Dolna to część Czarnej, leżąca na zachód od niej i granicząca z Wolą Sokołową, w której znajduje się kilka ciekawych obiektów. Jednym z nich jest murowana kapliczka Matki Boskiej, która pierwotnie została postawiona w roku 1848 na okoliczność zniesienia pańszczyzny.

Kapliczka w Kielczawie. Kielczawa. Króki opis kapliczki wraz z cmentarzem imiejscem po cerkwi. Ta bardzo ładna kapliczka stoi tuż przy wejściu na teren cmentarza oraz cerkwiska (cerkiew nie istnieje). Kapliczka obecnie jest nieotynkowana, wymieniono również okno na nieco inne - skutek remontu. W miejscu gdzie stała dzwonnica, ustawione zostało drewiane zadaszenie.

Kapliczka Matki Bożej Leśnej. Komańcza. W bieszczadzkim lesie, nieopodal stacji kolejowej Komańcza-Letnisko, wśród jodłowego starodrzewu, stoi figura Matki Bożej. Nikt dziś nie pamięta kiedy została postawiona. Najprawdopodobniej były to lata 20 ubiegłego stulecia. Krążące wśród ludzi opowieści mówią o drwalu z dalekiej Huculszczyzny, który ścinał tu drzewa, nocując w skleconym z jodłowych gałęzi szałasie.

Kaplica Miłosierdzia Bożego p. Adama Pałackiego na Gruszce. g. Gruszka. Ta bardzo malowniczo położona, współczesna kapliczka znajduje się na przełęczy w okolicy szczytu Gruszki. Prowadzi tędy droga Huzele - Tarnawa Górna. By dotrzeć do kapliczki od strony Leska, należy skręcić w prawo zaraz za mostem na Sanie i kierować się drogą aż kapliczka będzie widoczna na końcu podjazdu.

Kapliczka werbowna w Łukowem. Łukowe. Kapliczka werbowna w Łukowem kryta jest dwuspadowym daszkiem. Zbudowano ją z cegły i otynkowano na biało. Posiada dwie wnęki. W dolnej - większej i zakończonej łukiem - znajduje się figura Matki Bożej. Górna wnęka jest prostokątna. Stoi tu mniejsza figurka oraz przeszklona ramka z obrazkiem. W górnej części, pod daszkiem, żeliwna figura Chrystusa ukrzyżowanego.

Kapliczka w Maniowie. Maniów. Kapliczka w Maniowie znajduje się ok. 100 metrów od mostu na Osławie, którym rzekę przecina szosa Komańcza - Cisna. Jadąc od Cisnej będzie to przed mostem po lewej stronie. Kapliczka stoi kilkadziesiąt metrów od drogi, tyłem do niej, ale jest z drogi doskonale widoczna. Pierwotnie była to kaplica greckokatolicka.
Obecnie wyremontowana, teren ogrodzony.

Kapliczka Boga Ojca (Przemienienia Pańskiego). Mchawa. Kaplica została wzniesiona w roku 1823, była to kapliczka greckokatolicka, każdego roku 6 sierpnia odbywały się tu odpusty, na które ściągały rzesze wiernych. W roku 1937 została ona odnowiona. Pierwotnie była prawdopodopbnie drewniana, nakryta dachem gontowym. Obecnie jest nieco większa niż pierwotnie.

Kapliczka Kibakowa; Szczęśliwego Powrotu. Polanki. Kibakowa kapliczka zlokalizowana jest na terenie opustoszałej obecnie wsi Polanki, pomiędzy miejscowościami Buk i Terka. Obecnie tuż obok kapliczki przebiega nowa droga, stąd też nie sposób jej nie zauważyć. Przy kapliczce prawie non stop palą się znicze. Nieopodal niewielkie miejsce nad urwiskiem, gdzie zmotoryzowani mogą zostawić samochód gdyż szosa przylega niemal do kapliczki.

Kapliczka Synarewo. Rabe. Wybudowana prawdopodobnie początkiem XIX wieku kapliczka znajduje się zaledwie kilkaset metrów od drogi przechodzącej przez Rabe. Aby do niej trafić, należy - idąc od Bystrego - po minięciu rezerwatu "Gołoborze". Bespośrednio spod kapliczki wypływa źródełko uchodzące za cudowne, pomocne zwłaszcza przy leczeniu chorób oczu. ak głosi jedna z legend, kapliczkę wybudowano w tym miejscu na pamiątkę ukazania się Matki Boskiej.

Kapliczka na Hrabie. Rajskie. Murowana kapliczka w Rajskiem wzniesiona została w XIX wieku na wzgórzu zwanym Hrab (Grab). Dziś to jedna z nielicznych pamiątek po dawnej wsi, nie licząć resztek wysadzonej w powietrze w roku 1980 cerkwi oraz przycerkiewnego cmentarza. Kapliczka owa, pierwotnie zwana kapliczką na Hrabie dziś często nazywana jest również kapliczką na Skale, aczkolwiek żadnej skały tu nie ma.

Kapliczka w Radoszycach i cudowne źródło. Radoszyce. Jadąc drogą publiczną po dawnym trakcie handlowym w kierunku samochodowego przejścia granicznego na Przełęczy Beskid nad Radoszycami, tuż za wsią można dostrzec za potokiem, widoczną w lesie między drzewami (Leśnictwo Radoszyce - oddz. 150c), wybudowaną niedawno murowaną kapliczkę. Powstała ona w 1999 roku w pobliżu miejsca nieistniejącej, przydrożnej, murowanej kapliczki.

Kapliczka Dubowa. Sakowczyk. Kapliczkę tę ufundował mieszkający nieopodal Iwan Dub - stąd potoczna nazwa "kapliczka Dubowa". Dokładna data budowy nie jest znana, wiadomo, że miało to miejsce w II połowie XIXw. Kapliczka została wzniesiona na planie ośmioboku, kryta jest blaszanych dachem. W pobliskim Rajskiem istniał przed wojną klasztor sióstr Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo

Kapliczka w Studennem - nieistniejąca. Studenne. Studenne to nieistniejąca dziś miejscowść w dolinie Sanu, pomiędzy Rajskiem a przysiółkiem Obłazy. Po dawnej zabudowie wsi nie zachowały się żadne pamiątki. Do niedawna jedyna z nich była stojąca przy drodze kaplica - obecnie pozostały tylko fragmenty muru. Wzniesiona została w roku 1873 z fundacji tutejszego gospodarza Hryhorija Jawornićkoho.

Kapliczka na przełęczy Hyrcza. Tyskowa. Przy drodze z Tyskowej do Łopienki stoi sobie samotnie murowana kapliczka, zwana potocznie kapliczką na przełęczy Hyrcza. Dokładniej rzecz biorąc sama przełęcz (709m n.p.m) znajduje się ok. 220 metrów na północny-wschód od kapliczki. Stojąca tu obecnie kaplica została zbudowana po I wojnie światowej, za sprawą Jerzego Gondora z pobliskiej Woli Górzańskiej. Wzniesiono ją na miejscu poprzedniej, która datuje się na XVIIIw.

CDN.

Zobacz także:

Galerię zdjęć bieszczadzkich kapliczek
Cerkwie drewniane
Cerkwie murowane
Cmentarze - dawne oraz miejsca po cerkwiach i dawne cerkwie.